ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΔΕΙ ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ; Ή ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ, ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕ ΕΝΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ;

Ένα τεχνικό έργο όπως και κάθε ανθρώπινο δημιούργημα έχει ένα σκοπό να επιτελέσει.

Αυτός μπορεί να είναι χρηστικός αλλά και μη χρηστικός . Το «χρηστικός» όλοι το αντιλαμβανόμαστε. Ως μη χρηστικό θα μπορούσε να είναι ένα έργο με καθαρά αισθητικό σκοπό. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο πύργος του Άιφελ. Όμως αρκετά έργα μπορούν να συνδυάζουν το χρηστικό και το μη χρηστικό.

Mέσα σε κάθε έργο ενσωματώνεται και ποιότητα. Αυτή η ποιότητα μπορεί να εμπεριέχει αρκετά χαρακτηριστικά. Ας δούμε κάποια από αυτά:

1. τεχνική δόμησης Χαμηλής ή υψηλής ποιότητα μελέτη και κατασκευή η οποία ενσωματώνει ή όχι και προβλεπτικότητα.

2. κοινωνική ταυτότητα Προσδιορίζει την ταυτότητα μιας περιοχής, μιας τοπικής κοινωνίας μέσα από τις παραδοσιακές μορφολογικές ιδιαιτερότητες που είναι διακριτές από αντίστοιχες κατασκευές σε άλλες περιοχές πχ η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική σε σχέση με εκείνη του Βόρειο Ανατολικού Αιγαίου.

3. ιστορικό καταστάλαγμα Μοντέρνη κατοικία ή κατασκευή με σύγχρονο αρχιτεκτονικό ύφος που όμως έχει ενσωματώσει προσδιορίσιμα βασικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της περιοχής ως το ιστορικό καταστάλαγμα ή ουσία τους, που καθιστά το νέο κτήριο αναγνωρίσιμο ως προς την ταυτότητά του, διασφαλίζοντας την ιστορική συνέχεια του αρχιτεκτονικού ύφους χωρίς μίμηση ή κιτς αισθητικά παρεμβάσεις. Πχ αναγνωρίζεται ως ένα αθηναϊκό ή ως ένα κρητικό κτήριο.

4. αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα. Ενσωματώνει καινοτομίες και ύφος που καθιστά την κατασκευή ιδιαίτερη και αναγνωρίσιμη ως τέτοια, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στον τρόπο αντίληψης και σχεδιασμού μιας κατασκευής.

5. περιβαλλοντικό αποτύπωμα αλλά και φιλικό προς το περιβάλλον Η ενσωματωμένη ενέργεια του κτηρίου, η ενεργειακή του απόδοση, το αρμονικό του δέσιμο με το περιβάλλον τοπίο, η φιλικότητα προς την πανίδα αλλά και τη χλωρίδα της περιοχής.

6. αισθητική Χαρακτηριστικά μορφολογικά στοιχεία που καθιστούν την κατασκευή υψηλού κάλλους ή όχι.

7. υγιεινή Η ποιότητα του εσωτερικού αέρα και της σχετικής υγρασίας, φιλικά προς τον άνθρωπο δομικά υλικά και εφαρμογές ή λειτουργικά στοιχεία του κτηρίου που το καθιστούν ένα υγιές κτήριο.

8. ασφάλεια Συνδέεται με την ποιότητα κατασκευής εν μέρει αλλά και με μελετητικές παρεμβάσεις που την καθιστούν εξαιρετικά ασφαλή. Για παράδειγμα αντισεισμικά έδρανα σε ένα υψηλό κτήριο, υλικά που κατασκευής που προστατεύουν από χλωριόντα τον οπλισμό σε περίπτωση παραθαλάσσιας περιοχής, κλπ

9. λειτουργικότητα Ένα πολύ πετυχημένο αεροδρόμιο

10. φιλοσοφία Όταν ο αρχιτέκτων κατασκευάζει ένα κτίριο μέσα από μια κοσμοθεώρηση της ζωής και του κατοικείν. Πχ η λιτότητα

11. ισχύς, κυριαρχικότητα ή και αλαζονία Εκφράζεται στην κατασκευή μέσα από ένα βαρύ ή μεγαλειώδες ρυθμό για να εκφράσει είτε με μορφολογικά στοιχεία είτε με επίδειξη πλούτου την ισχύ του προσώπου ή του θεσμού. Πχ το παλάτι των Μεδίκων στη Φλωρεντία με τις βαριές εξογκωμένες τραχιές πέτρες του εξωτερικού τοίχου της πρόσοψης.

12. Επίδειξη Συνήθως συνδέεται με πλούτο και πανάκριβα διακοσμητικά στοιχεία ενός κτηρίου

13. θρησκευτικότητα ή μυστικισμός: Έχει να κάνει κυρίως με θρησκευτικά κτήρια: πχ ναούς.

14. τέχνη Κτήρια οι γενικότερες κατασκευές που μπορούν να σταθούν αυτόνομα, ως έργα τέχνης.

15. αρμονία Όλα τα μέρη, τα χρώματα και τα υλικά δένουν σε ένα αρμονικό σύνολο και αυτό εναρμονίζεται με το περιβάλλον του.

16. αγάπη Η φροντίδα και το ενδιαφέρον που ενσωματώνεται στο σύνολο της κατασκευής ως «μεράκι»

17. αδιαφορία υποδηλώνεται μέσα από τις κοινότυπες φόρμες και αρχιτεκτονικές ή κατασκευαστικές πρακτικές κυρίως που καταλήγουν σε ένα αδιάφορο κτήριο.

18. κερδοσκοπία (όχι με την αρνητική απαραίτητα έννοια αλλά ως κατασκευή προς εκμετάλλευση)

Θα μπορούσαν ασφαλώς να αναφερθούν και άλλες ποιότητες που ενσωματώνονται σε ένα κατασκευαστικό έργο. Αυτές προσδίδουν ή καμιά φορά και αφαιρούν αξία. Αποτελούν κριτήρια συνεπώς της αξίας μιας κατασκευής.

Υπάρχουν όμως και άλλα κριτήρια που συνδέονται μεν με το κτήριο ή την κατασκευή αλλά έμμεσα και όχι άμεσα με το κτιστό της μέρος.

Μερικά από αυτά είναι:

1. Η αξία της περιοχής πχ περιοχή υψηλού εισοδήματος.

2. Το περιβάλλον πχ.κοντά σε θάλασσα ή σε βουνό, δάσος και γενικά υψηλού κάλλους περιοχές.

3. Η θέα.

4. Κοντά σε σταθμούς μετρό που διευκολύνουν τη μετακίνηση

5. Ιστορικό κτήριο που συνδέεται με ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα. πχ Η κατοικία ενός δημοφιλούς ιστορικού προσώπου ή το γεφύρι της Άρτας ως παράδειγμα μιας άλλης κατασκευής που δεν έχει λειτουργικό ή άλλο ρόλο πέραν της ιστορίας του

6. Βλέπει σε πλατεία ή σε αρχαίο κτήριο.

7. Παραδοσιακή συνοικία ιδιαίτερου κάλλους πχ Πλάκα