ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ ΚΤIΡΙΩΝ
Τι σημαίνει θερμομόνωση κτηρίου: θερμομόνωση κτηρίου είναι η μόνωση από τη ζέστη ή το κρύο. Επιτυγχάνεται με την εφαρμογή ειδικών υλικών, στις εξωτερικές όψεις του κτηρίου που έχουν τη δυνατότητα να καθυστερούν σημαντικά την απώλεια θερμότητας από το κτήριο (το χειμώνα για παράδειγμα) ή την είσοδό της μέσα στο κτήριο (το καλοκαίρι).
Πώς μεταδίδεται η θερμότητα; Η θερμότητα μεταδίδεται με την επαφή ή με τη θερμική ακτινοβολία.
Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για θερμομόνωση: Θερμομόνωση προσφέρουν όλα τα υλικά που καταφέρνουν να εγκλωβίσουν ακίνητο αέρα μέσα στη μάζα τους. Βέβαια κάποια, σε ίδιο πάχος υλικού προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία από κάποια άλλα. Τότε λέμε ότι αυτό το υλικό είναι περισσότερο θερμομονωτικό από κάποιο άλλο ή ότι έχει χαμηλότερο συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας.
Πώς λειτουργεί ή θερμομόνωση: Η θερμομόνωση λειτουργεί με τρεις τρόπους:
Ο πρώτος είναι ακριβώς ίδιος με τη λειτουργία του θερμός. Όπως δηλαδή το θερμός καταφέρνει και κρατά δροσερό ή ζεστό το περιεχόμενό του για μεγάλο διάστημα, ακριβώς το ίδιο κάνει και η θερμομόνωση στα κτήρια. Με τον τρόπο αυτό μειώνει τις ενεργειακές απώλειες του κτηρίου, όπως συνηθίζεται να λέγεται. Δηλαδή εξοικονομεί ενέργεια. Έτσι το καλοκαίρι κρατά δροσερό το κτήριο ενώ το χειμώνα το διατηρεί ζεστό.
Ο δεύτερος τρόπος λειτουργίας της μόνωσης είναι στην αύξηση του χρόνου ζωής του κτηρίου. Ένα καλά θερμομονωμένο κτήριο σημαίνει ότι έχει και μεγαλύτερη διάρκεια στο χρόνο αφού ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες γήρανσής του είναι η καταπόνησή του από τις καιρικές συνθήκες. Ένα καλά μονωμένο κτήριο λοιπόν θα ζήσει και πολλά χρόνια.
Ο τρίτος τρόπος λειτουργίας βρίσκεται στη συμβολή της ως προς την εξασφάλιση ενός υγιεινού και ιδανικού περιβάλλοντος για όσους κατοικούν μέσα σ’ αυτό.
Ποια σημεία του κτηρίου πρέπει να θερμομονώνουμε; Η ταράτσα ή δώμα του κτηρίου μας είναι ένα σημείο. Συμβάλει από 30-40% στις θερμικές απώλειες ενός κτηρίου. Οι εξωτερικοί τοίχοι του κτηρίου επίσης. Συμβάλουν με το ίδιο σχεδόν ποσοστό με την ταράτσα του. Τέλος η πυλωτή του κτηρίου. Είναι αναγκαία η μόνωσή της. Όσοι ζουν σε πρώτο όροφο πάνω από πυλωτή, γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει πραγματικά κρύο σπίτι το χειμώνα!
 |
| Εφαρμογή συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης |
Πού πρέπει να τοποθετείται η θερμομόνωση; Ο καλύτερος και ενδεδειγμένος ασφαλώς τρόπος είναι να τοποθετείται έξω από το κέλυφος του κτηρίου. Αυτό σημαίνει πρέπει να τοποθετείται πάνω από την πλάκα σκυροδέματος της οροφής, έξω από τον εξωτερικό τοίχο τις κολώνες και τα δοκάρια, και κάτω από το την πλάκα του δαπέδου της πυλωτής.
Με αυτή τη μέθοδο τοποθέτησης όχι μόνο αποφεύγουμε την καταπόνηση του κτηριακού κελύφους από τις καιρικές συνθήκες αλλά παράλληλα εξασφαλίζουμε τη θερμοχωρητικότητά του. Αυτό με πιο απλά λόγια σημαίνει ότι σβήνοντας το καλοριφέρ το χειμώνα, η θερμοκρασία που έχουν συσσωρεύσει οι τοίχοι, η πλάκα της οροφής ή του δαπέδου της πυλωτής επιστρέφει προς τα μέσα (μέσω θερμικής ακτινοβολίας) αυξάνοντας το χρόνο που θα παραμείνει ζεστό το σπίτι, εξοικονομώντας ενέργεια.
Είναι υψηλό το κόστος θερμομόνωσης ενός κτηρίου; Για ένα πολύ καλά θερμομονωμένο κτήριο συνήθως το κόστος της μόνωσής του (μαζί με τις στεγανωτικές στρώσεις που τη συνοδεύουν) κυμαίνεται στο 7-10% της συνολικής αξίας κατασκευής του. Για ένα παλαιότερο κτήριο που θέλουμε να μονώσουμε, τα κόστη είναι τελείως διαφορετικά και εξαρτώνται πολύ από τις επιμέρους ανάγκες.
Όμως όπως είπαμε εξοικονομεί ενέργεια, άρα και χρήμα για το χρήστη του κτηρίου. Αποτελεί συνεπώς πριν απ’ όλα επένδυση. Γι’ αυτό και έχει χρόνο απόσβεσης και μάλιστα εξαιρετικά μικρό.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 40% της παγκόσμιας ενέργειας καταναλώνεται από το κτήρια και το 80% αυτού του τεράστιου ποσού, χρησιμοποιείται για την ψύξη ή τη θέρμανσή τους.
Δημιουργεί περιβαλλοντικό όφελος η θερμομόνωση; Ασφαλώς και ναι! Εξοικονομεί ενέργεια στα κτήρια και μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Παράλληλα μειώνει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδα που διογκώνει την κατανάλωση ενέργειας το καλοκαίρι.
Όμως στην Ελλάδα το 70% των κτηρίων δεν έχουν θερμομονωθεί ενώ το υπόλοιπο 30% είναι πλημμελώς θερμομονωμένα. Αυτό αναγκάζει τη χώρα μας να αγοράζει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο πολύ παραπάνω από αυτό που θα χρειαζόταν αν τα κτήρια ήταν πολύ καλά μονωμένα. Αναγκάζει όμως και τη ΔΕΗ να κρατά ψηλά τα τιμολόγια για ιδιώτες και βιομηχανίες, γιατί αναγκάζεται να κρατά υπεράριθμο προσωπικό και να διατηρεί εφεδρικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρ. ρεύματος, μόνο και μόνο για να καλύψει τη ζήτηση ελάχιστων ημερών του καλοκαιριού με καύσωνα, όπου η κατανάλωση ρεύματος από τα κλιματιστικά αυξάνει δραματικά και προκειμένου να μην έχουμε μπλακ-άουτ στη διανομή του.
Ποιο είναι το καλύτερο θερμομονωτικό υλικό; Δεν υπάρχει απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα καθώς εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ανάγκες του κτηρίου. Γι’ αυτό και το καλύτερο θερμομονωτικό υλικό είναι αυτό που μπορεί να ανταποκριθεί σε απαιτήσεις που οι ιδιότητές του μπορούν να καλύψουν. Για παράδειγμα σε ένα κτήριο που χρειαζόμαστε υψηλές αντοχές σε συμπίεση, το καλύτερο θερμομονωτικό υλικό είναι αυτό που θα έχει μεγάλες αντοχές σε συμπιεστότητα. Σε ένα άλλο που λόγω έλλειψης επαρκούς ύψους στα στηθαία το καλύτερο υλικό είναι αυτό που έχει το μικρότερο συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας, άρα και το μικρότερο πάχος. Σε ένα χώρο γεμάτο σωλήνες και μηχανήματα ιδανικό θερμομονωτικό υλικό είναι αυτό που μπορεί να ψεκασθεί και όχι να είναι έτοιμο σε πλάκες. Σε ένα βιομηχανικό κτήριο που απαιτούνται αντοχές σε υψηλές θερμοκρασίες είναι ευνόητο ότι το ιδανικό υλικό είναι εκείνο που ανταποκρίνεται σ’ αυτές. Τέλος παράμετροι όπως ο λόγος κόστους αγοράς του υλικού προς απόδοση, η παράλληλη ηχομόνωση που προσφέρει, το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα (η κατανάλωση ενέργειας κατά την παρασκευή του δηλαδή), η φιλικότητά του προς τον άνθρωπο, η εργασιμότητα-ευπλαστότητά του κλπ συμπληρώνουν ένα μακρύ κατάλογο ιδιοτήτων και απαιτήσεων. Γι’ αυτό και συμβουλεύουμε να απευθύνεστε σε ειδικούς για την επιλογή τους.Παίζει ρόλο η περιοχή που βρίσκεται το κτήριο στη θερμομόνωση που θα επιλέξουμε; Ναι. Η Ελλάδα χωρίζεται σε τέσσερις κλιματικές ζώνες και ανάλογα με το ποια κλιματική ζώνη βρίσκεται το κτήριό σας αυξάνονται οι μειώνονται οι ανάγκες για ισχυρότερη ή λιγότερο ισχυρή θερμομόνωση. Οι ελάχιστες ανάγκες θερμομόνωσης ανά κλιματική ζώνη ορίζονται από τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ)
Τι είναι η ενεργειακή ταυτότητα των κτηρίων; Ουσιαστικά είναι η βαθμονόμηση του κτηρίου με βάση την Ενεργειακή του Απόδοση (ή επίδοση). Η βαθμονόμηση γίνεται από ειδικευμένους ενεργειακούς επιθεωρητές οι οποίοι ελέγχουν το κτήριο με βάση τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ). Ο έλεγχος αυτός ονομάζεται ενεργειακή επιθεώρηση του κτηρίου.
Γίνεται εύκολα κατανοητό λοιπόν πως ένα ενεργειοβόρο κτήριο θα βαθμονομείται χαμηλά στο δελτίο της ενεργειακής ταυτότητάς του. Αυτό σημαίνει ότι το συγκεκριμένο κτήριο θα χάνει μέρος της αξίας του σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του θα θέλει να το πουλήσει ή να το νοικιάσει.
Σε περίπτωση μιας χαμηλής βαθμονόμησης, ο ενεργειακός επιθεωρητής θα προτείνει λύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτηρίου.
Πότε είναι η καλύτερη περίοδος για να τοποθετήσω ένα σύστημα θερμομόνωσης; Αυτό εξαρτάται από το σύστημα που θα επιλέξετε όσο και από την περιοχή που βρίσκεται το κτήριο. Δε θα μπορούσαμε γενικά να πούμε ότι κάποια εποχή είναι πιο κατάλληλη από κάποια άλλη.
Με τρεις τέσσερις απλές κουβέντες: γιατί πρέπει να θερμομονώσω το κτήριό μου;
1)γιατί θα κερδίσετε σε βάθος χρόνου χρήματα από την εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και τον περιορισμό της συντήρησης που εξασφαλίζεται με τη μόνωση.
2) γιατί προστατεύετε το κτήριό σας και αυξάνεται το χρόνο ζωής του αλλά και την αξία του.
3) γιατί με τη μόνωσή του εξασφαλίζετε μια υγιεινή και άνετη διαβίωση μέσα σ’ αυτό.
4) γιατί προστατεύετε το περιβάλλον σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο, όπου όλοι πρέπει να σκεφτόμαστε και να δρούμε φιλικά προς αυτό.
Γιώργος Μαυρουλέας
(Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων ή τμήματος αυτών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα)