Τι εννοούμε με τον όρο «ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίου»;
 |
| Με την εξοικονόμηση ενέργεια κερδί- ζουμε, πέρα από καλύτερη ποιότητα ζωής στο σπίτι, και χρήματα. |
Στην Ελλάδα πάνω από το 50% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας γίνεται από τα κτήρια. Από αυτό περίπου το 80% της ενέργειας καταναλώνεται για τη θέρμανση και ψύξη του κτηρίου και το 20% για το φωτισμό και τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών. Όσο πιο ενεργειοβόρο είναι ένα κτήριο τόσο μεγαλύτερο είναι και το κόστος λειτουργίας του.
Πέρα όμως από το οικονομικό κόστος υπάρχει και ένα δεύτερο κόστος εξίσου σημαντικό: το περιβαλλοντικό. Ο κτηριακός τομέας επιβαρύνει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από την άλλη οι επιπτώσεις από την περιβαλλοντική κρίση προβλέπεται ότι θα αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Το κόστος τους σταδιακά θα γίνεται όλο και πιο οδυνηρό για τους προϋπολογισμούς των κρατών. Κάτω από αυτή τη δυσοίωνη προοπτική πιστεύουμε ότι οι ενεργειακές πολιτικές που θα εφαρμοστούν μέσα στα επόμενα 10 με 15 έτη, θα είναι στην ήδη ισχύουσα βάση: αυτός που ρυπαίνει πληρώνει. Κατά συνέπεια οι ιδιοκτήτες ή χρήστες ενεργειοβόρων κτηρίων πρέπει να προετοιμάζονται γιατί κάποια στιγμή θ’ αρχίσουν να πληρώνουν. Οι ισχύουσες Ευρωπαϊκές Οδηγίες ζητούν πλέον σχεδόν μηδενικές ενεργειακές αποδόσεις στα κτήρια.
Μετ’ επιτάσεως μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από την Ελληνική Κυβέρνηση να προχωρήσει σε εναρμόνιση του ισχύοντος Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ) στη χώρα μας, ως όφειλε σύμφωνα με τις εν ισχύ Ευρωπαϊκή Οδηγία. Απειλεί μάλιστα ότι θα παραπέμψει τη χώρα μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς ήδη έχουν παρέλθει οι ημερομηνίες παράτασης που είχαμε ζητήσει για την παράδοση της μελέτης αναθεώρησης του ΚΕΝΑΚ.
Ενεργειακή ταυτότητα των κτηρίων
Στη βάση του «ο ρυπαίνων θα πληρώνει», με απόφαση της Ε.Ε. έχει θεσμοθετηθεί πλέον και στη χώρα μας, η ενεργειακή ταυτότητα των κτηρίων. Η έκδοση ενεργειακής ταυτότητας ήδη είναι υποχρεωτική για κάθε κτήριο (άνω των 50 μ2) που χτίζεται, πωλείται, κληρονομείται ή προορίζεται για ενοικίαση και για κάθε κτήριο άνω των 1000 μ2 επιφανείας που ανακαινίζεται.
Για το σκοπό αυτό ορίστηκε ένας πίνακας βαθμονόμησης των κτηρίων, με βάση την οποία το κτήριο αυτό χαρακτηρίζεται ως προς την ενεργειακή του απόδοση. Η βαθμονόμηση γίνεται από ειδικό ενεργειακό επιθεωρητή. Αυτός βαθμονομεί το κτήριο με βάση τον ισχύοντα θερμομονωτικό κανονισμό ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων). Ο ΚΕΝΑΚ χωρίζει τη χώρα σε 4 κλιματικές ζώνες και με βάση αυτές θέτει τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.
Μέσα από την ενεργειακή ταυτότητα πλέον θα γνωρίζει ο υποψήφιος αγοραστής ή ενοικιαστής τις πρόσθετες δαπάνες από τα κόστη λειτουργίας του κτηρίου και θα μπορεί να κρίνει αν η αγορά ή ενοικίαση είναι εντέλει συμφέρουσα γι’ αυτόν.
Με ποιες πρακτικές μπορούμε να αναβαθμίσουμε ενεργειακά ένα υφιστάμενο κτήριο;
Αρχικά με τη χρήση παθητικών συστημάτων (συστημάτων δηλαδή που δεν καταναλώνουν ενέργεια) τα οποία όχι μόνο εξοικονομούν ενέργεια αλλά βελτιώνουν τόσο τη χρήση όσο και το προσδόκιμο ζωής του κτηρίου.
Τέτοιες είναι η θερμομόνωση του δώματος (ταράτσα δηλαδή), η θερμομόνωση των εξωτερικών τοίχων, η θερμομόνωση της πυλωτής, η αλλαγή των υαλοπινάκων των παραθύρων και των κουφωμάτων τους σε πιο υψηλής ενεργειακής απόδοσης, η αλλαγή του καυστήρα θέρμανσης, η τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων, τα σκίαστρα, οι ψυχροί χρωματισμοί κλπ.
Έχοντας μειώσει σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας που μπορεί να αγγίξει ή να ξεπεράσει σε πολλές περιπτώσεις το 60% ή ακόμη και το 70% μπορούμε να ενισχύσουμε την ενεργειακή απόδοση και με χρήση φωτοβολταϊκών πάνελ.
 |
| Θερμομόνωση δώματος |
Η Πολιτεία έχοντας πλέον αντιληφθεί το μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση προγραμμάτων επιδότησης ιδιωτών που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων τους ή εθελοντικών συμφωνιών με τις εταιρείες του κλάδου για τη δημιουργία πράσινων γειτονιών, ή εκπτωτικών πολιτικών που θα συνεισφέρουν στην αύξηση των ενεργειακών επεμβάσεων στα υφιστάμενα κτήρια.
Το κύριο πρόγραμμα που τρέχει, είναι το «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» το οποίο επιδοτεί τέτοιες ενέργειες μέσω τραπεζών. Η επιδότηση σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει το 70% της δαπάνης ενεργειακής αναβάθμισης (όταν για παράδειγμα το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 20.000 Ευρώ) και με άτοκο δάνειο μέχρι το τέλος του 2015 το υπόλοιπο 30%. Το καθιστά εξαιρετικά συμφέρον. Το βασικό πρόβλημα όμως προκύπτει από την καθυστέρηση στην αποπληρωμή των εργασιών των συνεργείων εφαρμογής από τις τράπεζες και αυτό μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει στην αποτυχία του προγράμματος, παρά τη θέληση των ιδιοκτητών ακινήτων να το επιλέξουν.
Μόνωση του κελύφους του κτηρίου για περιορισμό των ενεργειακών απωλειών.
Η θερμομόνωση του περιβλήματος-κελύφους ενός υφιστάμενου κτηρίου από τη μία εξοικονομεί σημαντικά ποσά ενέργειας, εξασφαλίζοντας ζέστη το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι, αφετέρου ανακαινίζει το κτήριο, αυξάνει το προσδόκιμο ζωής του ενώ ταυτόχρονα μειώνει το κόστος συντήρησής του.
Θερμομόνωση κάνουν εκείνα τα υλικά που έχουν εγκλωβισμένο σε στοιβάδες ή μικρούς θαλάμους ακίνητο αέρα. Ο ακίνητος αέρας είναι από τα πλέον θερμομονωτικά στοιχεία στη φύση.
Ταράτσες: προτείνεται η θερμομόνωσή τους σε περίπτωση που δεν υφίσταται τέτοια ή η ενίσχυσή της αν υφίσταται. Ενδεικτικές τιμές έναρξης: από 30 περίπου Ευρώ/μ2 + ΦΠΑ για μέσου εμβαδού επιφάνειες (150-300 μ2) το οποίο αυξάνεται ανάλογα με τις ανάγκες. Στην ενδεικτική αξία περιλαμβάνεται και υγρομόνωση.
Εξωτερικούς τοίχους: προτείνεται η εφαρμογή συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει την επικόλληση-στερέωση θερμομονωτικών φύλλων και την επίχρισή τους με ειδικά ελαστικά και στεγανά επιχρίσματα. Ενδεικτικές τιμές έναρξης: από 37 περίπου Ευρώ/μ2 + ΦΠΑ για μέσου εμβαδού επιφάνειες (150-300 μ2) το οποίο αυξάνεται ανάλογα με τις ανάγκες. Στην ενδεικτική αξία περιλαμβάνεται και το χρώμα αλλά όχι το κόστος της σκαλωσιάς, αν απαιτείται τέτοια.
 |
| Θερμομόνωση πυλωτής |
Πυλωτή: προτείνεται η επικόλληση-στερέωση θερμομονωτικών φύλλων και την επίχρισή τους με ειδικά ελαστικά και στεγανά επιχρίσματα. Ενδεικτικές τιμές έναρξης: από 35 περίπου Ευρώ/μ2 + ΦΠΑ για μέσου εμβαδού επιφάνειες (150-300 μ2) το οποίο αυξάνεται ανάλογα με τις ανάγκες. Σημαντικό εδώ είναι να επενδύονται και οι δοκοί εφόσον υπάρχουν τέτοιες.
Κεκλιμένες Στέγες:(κεραμοσκεπές ή άλλες) προτείνεται η θερμομόνωσή τους κάτω από τα κεραμίδια.
Εσωτερική Θερμομόνωση: εφαρμόζεται από την εσωτερική όψη των εξωτερικών τοίχων. Είναι μια τεχνική λύση ανάγκης όταν δεν μπορούμε να θερμομονώσουμε από την εξωτερική όψη.
Γιώργος Μαυρουλέας
(απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την έγγραφη αποδοχή μας)