Οι σωλήνες των υδρορροών σε δώματα δεν πρέπει να έχουν διάμετρο μικρότερη των 10 εκατοστών (Φ100). Υπολογίστε πως το στόμιό τους πολλές φορές στενεύει από τις υγρομονωτικές στρώσεις που εισχωρούν μέσα σ’ αυτές. Γι’ αυτό είναι ορθότερο να τοποθετείται ειδικό τεμάχιο στο οποίο, και ανάλογα με το τι υλικό θα επιλεγεί για τη στεγανοποίηση του δώματος, είτε θα επικολλάται η υγρομονωτική στρώση είτε θα στερεώνεται μηχανικά.
Τι πρέπει να προσέχουμε:
 |
| ΥΔΡΟΡΡΟΗ ΣΕ ΣΧΗΜΑ ΧΩΝΙΟΥ |
α) να μην στενεύει η διατομή του σωλήνα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί (σε κάθετες προς την επιφάνεια του δώματος υδρορροές) είτε με διευρυνόμενο προς τα άνω στόμιο (όπως στο χωνί) είτε με κυτίο συλλογής των ομβρίων, το οποίο δεν εμφανίζει αρμούς ή συγκολλήσεις στην επιφάνειά του (ενιαία δηλαδή κατασκευή από καλούπι) με το σωλήνα όδευσης των ομβρίων. Το τελευταίο μπορεί να εφαρμοστεί τόσο σε κάθετες όσο και σε πλαϊνές υδρορροές, δηλαδή υδρορροές που εκτονώνουν προς τα πλάγια τα ύδατα διαπερνώντας το στηθαίο και παροχετεύοντάς τα προς τον κάθετο σωλήνα όδευσης (κατεβασιά).
 |
| Υδρορροή με κουτί συλλογής των ομβρίων |
Σε περίπτωση επισκευής-αποκατάστασης της στεγανότητας ενός δώματος με ασφαλτικές μεμβράνες, στο στόμιο μιας κάθετης υδρορροής μπορεί να τοποθετηθεί ειδικό ενιαίο τεμάχιο με πλαϊνά «φτερά», το οποίο συγκολλάται πάνω στη στεγανωτική μεμβράνη και μια δεύτερη έρχεται και συγκολλιέται από πάνω του. Το ειδικό αυτό τεμάχιο εισχωρεί μέσα στον κάθετο σωλήνα όδευσης (κατεβασιά). Προκειμένου να μην ανυψωθεί το επίπεδο γύρω από τα «φτερά» του τεμαχίου, σκάβουμε κατά ένα εκατοστό την περιοχή πάνω στην οποία θα εφαρμοστεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε μια ελαφριά βύθιση στο σημείο αυτό.
β) Να βεβαιώνεται η ορθή σύνδεση ή συγκόλληση του στεγανωτικού υλικού με το ειδικό τεμάχιο. Αυτό σημαίνει ότι δε θα πρέπει να υπάρχουν ευπαθή σημεία από τα οποία είτε αμέσως είτε στο μέλλον, θα προκύψει πρόβλημα εισροής υδάτων κάτω από τη στεγανωτική στρώση.
 |
| Πλαϊνή υδρορροή |
γ) Κατά την κατασκευή πρέπει να διασφαλίζεται ότι από την ένωση του στομίου της υδρορροής με το σωλήνα όδευσης των υδάτων, θα αποκλείεται στα τελευταία να εισχωρήσουν κάτω από τη στεγανωτική στρώση πλημμυρίζοντάς την, αν για οποιοδήποτε λόγο βουλώσει ο σωλήνας. Σε κάθε περίπτωση συνεπώς πρέπει να γίνεται ειδική μελέτη για την αποφυγή αυτού του κινδύνου. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι αυτό το φαινόμενο, δηλαδή να βουλώνει ο σωλήνας όδευσης των υδάτων και να πλημμυρίζει το δώμα είναι αρκετά συχνός και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
δ)Κατά την τοποθέτηση του ειδικού τεμαχίου – στομίου μιας πλαϊνής υδρορροής πρέπει να ελέγχεται επίσης αν και πού προκαλείται ευπαθές σημείο- αρμός στην επαφή του με το στηθαίο και να μελετάται η επίλυσή του.
ε) Σε παραθαλάσσιες περιοχές, και τέτοιες θεωρούνται όλες εκείνες που βρίσκονται σε ευθεία απόσταση από τη θάλασσα μικρότερη των 1.600 μέτρων, (διαβρωτικές συνθήκες περιβάλλοντος XS1-2-3- 4) αποφεύγουμε τη χρήση σιδήρου είτε γαλβανισμένου είτε ακόμα και ανοξείδωτου, αν μάλιστα βρισκόμαστε πολύ κοντά στη θάλασσα.
 |
| Υδρορροή με προστασία για τις φερτές ύλες |
στ)Πρέπει να διασφαλίζεται ότι η λειτουργία της υδρορροής θα είναι απρόσκοπτη. Για τούτο και προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος βουλώματος του σωλήνα από φερτές ύλες, κρίνεται αναγκαίο να τοποθετείται και ειδικό τεμάχιο προστασίας (σχάρα) που θα «φιλτράρει» τα μεγάλου μεγέθους αντικείμενα που θα μπορούσαν να πέσουν στο σωλήνα και να τον βουλώσουν. Ο κίνδυνος ασφαλώς αυξάνεται όταν βρίσκονται κοντά υψίκορμα δέντρα, τα φύλλα των οποίων μπορούν να προκαλέσουν στόμωμα των υδρορροών. Άλλες φερτές ύλες μπορεί να είναι πλαστικές ή χάρτινες σακκούλες, σκουπίδια, πτώματα πουλιών, φωλιές πουλιών και γενικότερα αντικείμενα είτε από κεραίες και υπολείμματα –εξαρτήματα κατηργημένων κατασκευών επί του δώματος (πχ από ηλιακούς θερμοσίφωνες) είτε από αποθηκευμένα στο δώμα αντικείμενα και υλικά, είτε και από έρμα αν και εφόσον υφίσταται τέτοιο ως τελική επιφάνεια της μόνωσης. Γενικά στις γωνιακές υδρορροές, λόγω των υποπιέσεων που προκαλούνται από τον άνεμο όπως περνά πάνω από τα στηθαία, συσσωρεύονται πιο εύκολα φερτές ύλες – σκουπίδια. Η ιδανική θέση μιας υδρορροής βρίσκεται τουλάχιστον ένα μέτρο μέσα από το στηθαίο.
 |
Η υδρορροή αυτή επικολλάται
πάνω στην πρώτη ασφαλτική
μεμβράνη και η δεύτερη μεμβ-
ράνη επικολλάται πάνω στα
“φτερά” της υδρορροής. |
Τα πλαστικά ειδικά τεμάχια που αντικατέστησαν τα «ταρατσομόλυβα» στην ελληνική αγορά τις τελευταίες δεκαετίες, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή όταν τοποθετούνται ασφαλτικές μεμβράνες, καθώς από παρατεταμένη χρήση του φλόγιστρου κοντά σ’ αυτά και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αποδίδει, προκαλείται μια συστροφή του πλαστικού στο σημείο επαφής του με το σωλήνα όδευσης (ειδικά στις πλαϊνές υδρορροές). Η συστροφή αυτή προκαλεί και αποκόλληση του ειδικού τεμαχίου από το σωλήνα με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ευπαθές σημείο, από το οποίο μπορούν να διεισδύσουν ύδατα κάτω από την στεγανωτική στρώση πλημμυρίζοντας σταδιακά τη μόνωση.
Σημαντικό λάθος είναι η τοποθέτηση σιφωνίων στις βεράντες που συλλέγουν τα ύδατα και τα παροχετεύουν με μικρό σωλήνα προς κοντινές κατεβασιές υδρορροών. Ο πολύ μικρής διαμέτρου σωλήνας που συνδέει το σιφώνι με την κατεβασιά, σε συνδυασμό με το συνηθισμένο πολύ μικρό (έως ανύπαρκτο) ύψος της μαρμαροποδιάς στο κατώφλι της θύρας προς τη βεράντα, αποτελεί τη συχνότερη αιτία για την οποία πλημμυρίζουν στο εσωτερικό τους οροφοδιαμερίσματα.
Ο πολύ μικρός σωλήνας σύνδεσης δεν προλαβαίνει να οδεύσει των όγκο των ομβρίων που δέχεται προς την κατεβασιά (ειδικά αν το εμβαδό της επιφανείας της οποίας συγκεντρώνει τα όμβρια είναι αρκετά μεγάλο) και αυτό προκαλεί ανύψωση των υδάτων. Επειδή μάλιστα τα τελευταία χρόνια οι πολύ ισχυρές καταιγίδες και το χαλάζι αυξάνουν τη συχνότητα και την έντασή τους, λόγω της κλιματικής αλλαγής που συντελείται, τέτοια συμβάντα αναμένεται να αυξηθούν στο μέλλον.
 |
Σιφώνι βεράντας. Δείτε πόσο μικρός είναι ο σωλήνας
που παίρνει τα νερά και τα μεταφέρει στην κατεβασιά. |
Πέραν όμως του πολύ μικρού σωλήνα όδευσης προς την κατεβασιά, και η σχάρα προστασίας του σιφονιού πολλές φορές βουλώνει επιφανειακά με φύλλα, από τα φυτά που συνήθως τοποθετούμε στις βεράντες μας.
Όταν κάποιες από τις παραπάνω συνθήκες ισχύουν σε υφιστάμενη βεράντα προτείνουμε την τοποθέτηση ενός σωλήνα ελεύθερης ροής που θα τέμνει διαμπερώς το στηθαίο σε ύψος μικρότερο από αυτό της μαρμαροποδιάς του κατωφλίου, ως σημείο εκτόνωσης των υδάτων σε περίπτωση που ανέβει η στάθμη τους. Αποφεύγουμε με αυτό τον τρόπο να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του διαμερίσματος.
Τέλος τα κανάλια σε κεραμοσκεπές ή άλλου τύπου κεκλιμένα δώματα, θα πρέπει να έχουν τέτοιες διαστάσεις ώστε να μπορεί τόσο να καθαρίζεται εύκολα από φερτές ύλες, όσο και να στεγανοποιηθεί κατά την κατασκευή (ή να αναστεγανοποιηθεί μελλοντικά) με άνεση από τον τεχνίτη μόνωσης. Οι ιδανικές διαστάσεις είναι εκείνες κατά τις οποίες, ο λόγος πλάτους καναλιού προς βάθος είναι μεγαλύτερος από δύο. Πέραν όμως του λόγου πλάτους προς βάθος στα κανάλια συγκέντρωσης ομβρίων σημαντικά είναι και τα παρακάτω:
α) να δημιουργείται (και εδώ) τουλάχιστον ένα σημείο εκτόνωσης των υδάτων για την περίπτωση που βουλώσει ο σωλήνας ή το στόμιο της υδρορροής. Το σημείο αυτό πρέπει να βρίσκεται 3-4 εκατοστά υψηλότερα από την υδρορροή και σε ακτίνα τουλάχιστον 50 εκατοστών από αυτήν, ώστε να υπάρχει ικανή απόσταση από τις φερτές ύλες που προκάλεσαν το βούλωμα του στομίου της.
 |
Η πλευρά του καναλιού προς τη στέγη είναι
υψηλότερη από την αντίστοιχη προς τα έξω |
β) Η πλευρά του καναλιού συγκέντρωσης των ομβρίων προς το κτήριο να εκτείνεται σε επαρκές ύψος και βάθος κάτω από την επίστρωση (από κεραμίδια ή μεταλλικά πάνελ κλπ) που φέρει η κεκλιμένη στέγη. Σε κάθε περίπτωση το ύψος αυτής της πλευράς πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το ύψος της εξωτερικής πλευράς του καναλιού. Αν το κανάλι δέχεται όμβρια από δύο κεκλιμένες στέγες, τότε ο σωλήνας εκτόνωσης πρέπει να βρίσκεται στο τελείωμά του. Το ύψος του καναλιού σ’ αυτό το σημείο μάλιστα πρέπει να είναι μικρότερο από το ύψος που θα έχει προς τις κεκλιμένες στέγες ώστε αν πλημμυρίσει τα όμβρια να εκτονωθούν προς τα έξω και όχι προς τις στέγες.
γ) Οι στηρίξεις του καναλιού πρέπει να είναι ισχυρές και σε κάθε περίπτωση τέτοιες ώστε να μπορούν να συγκρατήσουν το βάρος του καναλιού γεμάτο από νερό, για την περίπτωση που αυτό πλημμυρίσει από βούλωμα των υδρορροών.
δ) Για την επιλογή του υλικού κατασκευής του καναλιού συγκέντρωσης των ομβρίων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διαβρωτικότητα του περιβάλλοντος του κτηρίου.
ε) Η στεγανωτική στρώση πρέπει πάντα να εκτονώνεται μέσα στο κανάλι συγκέντρωσης και όχι πριν από αυτό.
στ) Τα κανάλια πρέπει να κατασκευάζονται με ικανή κλίση προς τις υδρορροές (τουλάχιστον 2,5%).
 |
Πλέγμα προστασίας του
καναλιού συγκέντρωσης
ομβρίων. Με τον τρόπο αυτό
αποφεύγουμε το βούλωμα της
υδρορροής από φερτές ύλες. |
ζ) Η προστασία των καναλιών συγκέντρωσης ομβρίων δεν πρέπει να γίνεται στο σημείο των στομίων των υδρορροών αλλά καθ’ όλο το μήκος τους. Αυτό σημαίνει είτε ότι θα κατασκευάζεται σχάρα είτε ότι θα στρατζάρεται ανοξείδωτο πλέγμα σε σχήμα Π και στις διαστάσεις του καναλιού, αποτρέποντας την είσοδο σ’ αυτό φερτών υλών. Το πλέγμα σε σχήμα Π θα σφηνώνεται ελεύθερα στο κανάλι επιτρέποντας με την εύκολη μετακίνησή του την πρόσβαση σ΄ αυτό αλλά και την επίσης εύκολη ανατοποθέτησή του.
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Οι κατεβασιές των υδρορροών δεν πρέπει να εκτονώνονται ελεύθερα στη βάση υποστυλωμάτων. Εκεί πρέπει να κατασκευάζεται φρεάτιο, το οποία μάλιστα θα πρέπει να στεγανοποιείται επιμελώς και να οδεύονται τα ύδατα με σωλήνα είτε στο δημόσιο αγωγό των ομβρίων, είτε σε απομακρυσμένο σημείο από τα θεμέλια των υποστυλωμάτων του κτηρίου. Ο λόγος βρίσκεται στο ό,τι δεν πρέπει να καταπονούνται οι πόδες των υποστυλωμάτων με υγρασία, και ακόμη χειρότερα, για να μην καταλήγουν σ’ αυτούς χλωρίνες ή χημικά καθαριστικά που χρησιμοποιούνται από τους χρήστες του κτηρίου για τον καθαρισμό των βεραντών τους, από άγνοια κινδύνου (ως προς το τι δηλαδή προκαλούν αυτά στον οπλισμό του σκυροδέματος).
Επιπρόσθετα αν το κτήριο βρίσκεται σε παραθαλάσσιο περιβάλλον για έναν παραπάνω λόγο δεν πρέπει να υπάρχει ελεύθερη ροή στη βάση υποστυλωμάτων, καθώς το αλάτι της θάλασσας θα καταλήξει από τα δώματα και τις βεράντες στα θεμέλια του κτηρίου. Εννοείται ότι το ίδιο ισχύει και για κεραμοσκεπές κτηρίων που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, στις οποίες δεν υπάρχει περιμετρικό κανάλι συγκέντρωσης των ομβρίων και αυτά καταλήγουν με ελεύθερη ροή στην περίμετρο της βάσης του κτηρίου, και μέσω του χώματος στα θεμέλια των υποστυλωμάτων.(*)
(*) Τα χλωριόντα είναι εξαιρετικά διαβρωτικά και καταστροφικά για το χαλύβδινο οπλισμό του σκυροδέματος. Το αλάτι της θάλασσας ως γνωστόν είναι χλωριούχο νάτριο.
Γιώργος Μαυρουλέας
Πρόεδρος της Ecobuilders AE – MONOSCIENCE
(Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων ή τμήματος αυτών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα)
