Τα στηθαία αμέσως μετά τις καμινάδες είναι τα στοιχεία ενός κτηρίου που καταπονούνται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο από τις καιρικές συνθήκες. Όπως και στις ρωγμές στις εξωτερικές τοιχοποιίες, η κάθε ρωγμή επί του επιχρίσματος πρέπει να ερμηνευθεί ορθώς ως προς την αιτία που την προκάλεσε. Συνήθως ρωγμές επί ενός στηθαίου παρουσιάζονται για τους παρακάτω λόγους:
 |
Ρωγμή διαστολής σε συνδυασμό με ρωγμή
σε αρμό διακοπής εργασιών σε στηθαίο. |
1. Ρωγμές που προκαλούνται από την έλλειψη αρμών διαστολής.Αυτές είναι οι πιο διαδεδομένες. Το πρόβλημα βρίσκεται στην έλλειψη τέτοιων αρμών που θα επέτρεπαν τη συστολική και διαστολική κίνηση του στηθαίου. Οι κινήσεις αυτές οφείλονται στις θερμοκρασιακές διαφορές κατά τη διάρκεια του 24ώρου αλλά και του έτους. Εμφανίζονται συνήθως ως κάθετες κατά το μήκος του στηθαίου ρωγμές.
2. Ρωγμές στους αρμούς διακοπής εργασιών. Αυτές εμφανίζονται στα σημεία που το στηθαίο καταλήγει σε κάποιο τοίχο, υποστύλωμα, ή άλλη κατασκευή (πχ ζαρντινιέρα, BBQκλπ) ή από οπές που κλείστηκαν σε δεύτερο χρόνο (πχ από τρυπόξυλο κάποιου ικριώματος) ή τέλος από τμήμα του στηθαίου που επιχρίσθηκε σε διαφορετικό χρόνο από το υπόλοιπο.
Για την αποφυγή των αρμών διακοπής εργασιών πρέπει κατά την κατασκευή να εξασφαλίζεται η μονολιθικότητα, με τους ενδεδειγμένους ανά περίπτωση τρόπους και αναλόγως του δομικού υλικού που επιλέγεται (πχ βλητρώσεις στο σκυρόδεμα, δέσιμο της νέας τουβλοδομής με την παλαιά κ. ά.).
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον αρμό διακοπής εργασιών που συνήθως εμφανίζεται πάνω από το σοβατεπί και οφείλεται στο γέμισμα του επιχρίσματος που αφαιρέθηκε κατά τη διάρκεια εργασιών της υγρομόνωσης, προκειμένου να εγκιβωτισθεί η ανύψωσή της στην περίμετρο. Το πώς αυτό μπορεί να αποφευχθεί είναι θέμα που θα εξετάσουμε σε επόμενη ανάρτηση.
3. Ρωγμές από εγκιβωτισμένα σιδερένια στοιχεία (πχ κολωνοσίδερα, στύλους στερέωσης, γάντζους, κιγκλιδώματα κλπ). Οι ρωγμές εδώ εμφανίζονται εξαιτίας της οξείδωσης του σιδήρου μέσα στο διαβρωτικό γι’ αυτό περιβάλλον του ασβεστοτσιμεντοκονιάματος (χημική αντίδραση κυρίως με τα χλωρίδια του ασβεστίου) ή ενός ενανθρακωμένου σκυροδέματος, όπου το PH έχει πέσει κάτω από το κατώτατο όριο της αλκαλικής προστασίας του σιδήρου.
Η οξείδωση του σιδήρου επιφέρει την κατά 20% διόγκωσή του, θραύοντας τις ασθενέστερες επιστρώσεις του.
4. Βαθιές ρωγμές επί των στηθαίων που προκλήθηκαν από σεισμό.Εμφανίζονται συνήθως με διαγώνια μορφή κυρίως στις γωνίες των στηθαίων.
 |
| Χαρακτηριστική περίπτωση σαθρών επιχρισμάτων σε στηθαίο |
5. Ρωγμές επί των επιχρισμάτων που προκαλούνται λόγω αποκολλήσεώς τους από το υπόστρωμά τους. Αυτό συμβαίνει από δύο κυρίως λόγους: α) από πλημμελή εφαρμογή του επιχρίσματος [θα αναλύσουμε σε επόμενη ανάρτηση πως πρέπει να γίνεται αυτή με σωστό τρόπο για την αποφυγή τέτοιων προβλημάτων] β) από εισροή ομβρίων από κάποιο γειτονικό ευπαθές σημείο του στηθαίου, όπου οι χημικές αντιδράσεις, με τη δημιουργία μακροκρυσταλλικών αλατικών δομών, ασκούν δυνάμεις αποκόλλησης των επιχρισμάτων και γ) από εισροή ομβρίων σε συνδυασμό με παγετό.
6. Ρωγμές που προκλήθηκαν κατά την ξήρανση του επιχρίσματος ή από λάθος εφαρμογή του.Αυτές συμβαίνουν για τρεις κυρίως λόγους: α) μεγάλο πάχος επιχρίσματος που οδηγεί σε επιφανειακή ξήρανσή του και διάρρηξη της ημισκληρυμένης επιφάνειας από την εξάτμιση της εγκλωβισμένης υγρασίας στην υπόλοιπη μάζα του. β) από κακή συντήρησή του (ιδιαίτερα αν οι συνθήκες ευνοούσαν τη γρήγορη αφύγρανση του επιχρίσματος πχ ισχυρός άνεμος ή ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες) γ) από λάθος εφαρμογή του επιχρίσματος. Για παράδειγμα πιθανόν στο πεταχτό επίχρισμα να αναμείχθηκε μεγάλη ποσότητα ύδατος, οπότε να έγινε πιο αδύναμο και πιο ελαστικό από την επίστρωσή του. Ή ως τελική στρώση να χρησιμοποιήθηκε μίγμα επιχρίσματος πιο σκληρό από το υπόστρωμά του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ένα βασικό κανόνα της δομικής: σε επιστρώσεις που συνδέονται μεταξύ τους, ξεκινάμε από το πιο σκληρό προς το πιο ελαστικό υλικό όσο κατευθυνόμαστε προς τα έξω και ποτέ το αντίθετο.
 |
Ρωγμές σε στηθαίο που προκλήθηκαν από μεγάλο πάχος επιχρίσματος σε
συνδυασμό με σκληρότερο τελικό επίχρισμα από το υπόστρωμά του. |
7. Η ρωγμή που προκαλείται στην βάση του στηθαίου από τη διαστολή της μόνωσης,όταν το τελευταίο δεν είναι κατασκευασμένο από βλητρωμένο στην πλάκα οπλισμένο σκυρόδεμα αλλά από δομές δομικών υλικών (τούβλων, τσιμεντόλιθων, πέτρας κλπ). Εμφανίζεται ως οριζόντια ρωγμή ακριβώς στο σημείο που το στηθαίο εφάπτεται της πλάκας σκυροδέματος, δηλαδή χαμηλότερα από την τελική στάθμη της μόνωσης, και συνεπώς μπορεί να εντοπισθεί μόνο από την εξωτερική όψη του στηθαίου.
8. Ρωγμές που προκλήθηκαν από τη χρήση ελαφρότουβλων ως δομικό υλικό για την κατασκευή των στηθαίων, τα οποία επιχρίσθηκαν με συμβατικό επίχρισμα. [Η αιτία που προκαλούνται οι ρωγμές αυτές αφορά τον βασικό κανόνα της δομικής που αναφέραμε στο τέλος της 6ης περίπτωσης].
9. Ρωγμές που εμφανίζονται μόνο στη στέψη του στηθαίου. Αυτές προκαλούνται όταν έχουμε κάποιο σενάζ ως τέτοια. Συνδέεται κυρίως με συρρικνώσεις ξήρανσης ή έλλειψης αρμών διαστολής του.
ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ: Η επιδιόρθωση των ρωγμών διαφοροποιείται αναλόγως της αιτίας. Σε ακριβή αντιστοίχιση με την πιο πάνω καταγραφή, θα αναλύσουμε κατά περίπτωση, τις επιδιορθώσεις που κρίνουμε πως είναι οι δέουσες.
1) Σε επιλεγμένα σημεία κόβουμε με τροχό (αδιατάρακτης κοπής όταν πρόκειται για οπλισμένο σκυρόδεμα) το στηθαίο, κατά προτίμηση κάθε 6 περίπου μέτρα, αφού προηγουμένως έχουμε ελέγξει με ειδικό εργαλείο ανίχνευσης μετάλλων, αν περνάει σωλήνας νερού ή ηλεκτρικό καλώδιο. Προσοχή: αν το στηθαίο είναι από σκυρόδεμα ο ανιχνευτής μετάλλων δε θα μπορέσει να μας βοηθήσει, δεδομένου ότι θα ανιχνεύει το χαλύβδινο οπλισμό του. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να ελέγξουμε αν υπάρχουν ηλεκτρολογικά κουτιά, πρίζες ή φώτα και βρύσες. Γύρω από αυτά σκάβουμε το επίχρισμα για να εντοπίσουμε την κατεύθυνσή τους (οριζόντια ή κάθετη) ώστε να βεβαιωθούμε ότι δε θα προκαλέσουμε βλάβη στα σημεία διαμόρφωσης του αρμού.
Το πλάτος του αρμού πρέπει να είναι περίπου ενός εκατοστού και σε κάθε περίπτωση όταν μιλάμε για αρμό, αναφερόμαστε όχι μόνο στο επίχρισμα αλλά και στη δομή του στηθαίου. Για να το πετύχουμε: επιδιορθώνουμε – στοκάρουμε με ταχείας πήξεως επισκευαστικό μη συρρικνούμενο κονίαμα τυχόν σπασίματα που έχουν προκληθεί στα χείλη του αρμού της μάζας-δομής του στηθαίου, ώστε να διασφαλιστεί ενιαίο πλάτος ενός εκατοστού στον αρμό.
Αφού διανοιχθεί ο αρμός, καθαρίζουμε τα χείλη του επιμελώς και τα επαλείφουμε με ειδικό πολυουρεθανικής βάσεως (για πορώδεις επιφάνειες) αστάρι. Διαμορφώνουμε με ειδικό κορδόνι το βάθος του αρμού (κάτι λιγότερο από ένα εκατοστό βάθος) και σφραγίζουμε με αρμοσφραγιστική ελαστική πολυουρεθανικής βάσεως μαστίχη. Με το δάχτυλό μας, αφού προηγουμένως το έχουμε βυθίσει σε σαπουνόνερο, διαμορφώνουμε τη μαστίχη ώστε να ξεκινάει με καμπύλη από τα χείλη του αρμού και προς το εσωτερικό του στηθαίου.
Στο τελικό επίχρισμα διαμορφώνουμε εκ νέου αρμό αλλά αυτή τη φορά όχι με αρμοσφραγιστική μαστίχη. Επιλέγουμε ειδικό προφίλ για αρμούς που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Τα προφίλ πέρα από το αρμοκάλυπτρό τους, έχουν στη βάση τους ειδικό πλέγμα που επιτρέπει την ενσωμάτωσή τους στο επίχρισμα.
Για την τοποθέτησή τους προαπαιτείται να έχουμε αφαιρέσει το επίχρισμα εκατέρωθεν του αρμού, σε πλάτος τέτοιο που να επιτρέπει το πλήρες άπλωμα των «φτερών» του αρμοκάλυπτρου. Για την αφαίρεση του επιχρίσματος δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί γωνιακός τροχός παρά μόνο μικρό κομπρεσσεράκι, ώστε στο σημείο κοπής του επιχρίσματος να μη λειανθεί η πλευρά του υπάρχοντος επιχρίσματος και μειωθεί η σύνδεση-πρόσφυση του νέου. Από την άλλη, για να μην κοπεί σε ευθεία γραμμή και συνεπώς προκληθεί δυναμική ελάχιστης αντίστασης για την εμφάνιση αρμού διακοπής εργασιών μεταξύ παλαιού και νέου επιχρίσματος.
 |
Στοκάρισμα με μη συρρικνούμενο στόκο σε διευρυμένο αρμό
διακοπής εργασιών πάνω από σοβατεπί |
2) Οι αρμοί διακοπής εργασιών επιλύονται με διαφορετικό τρόπο. Επειδή πάντα αφορούν τη μη καλή σύνδεση ενός στοιχείου με ένα άλλο, ουσιαστικά αναφερόμαστε σε ανεξάρτητη κίνησή τους. Για να εξασφαλίσουμε τη σύνδεσή τους, πρέπει να ενεργήσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην επανεμφανισθεί ρωγμή στο σημείο αυτό.
Για την επιδιόρθωση απαιτείται το σκάψιμο του αρμού είτε σε βάθος, ώστε να περιλάβει και τη δομή του στηθαίου, είτε επιφανειακά (βάθος 1-2 εκατοστά) αν αφορά αρμό από συρρίκνωση (λόγω μείωσης του όγκου του από την ξήρανση) του νεότερου επιχρίσματος. Ακολούθως αφού καθαρισθεί και διαβραχεί ο αρμός, το σφραγίζουμε με επισκευαστικό, μη συρρικνούμενο έτοιμο τσιμεντοκονίαμα. Προσοχή, το πάχος της στρώσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια του παρασκευαστή του προϊόντος. Σε διαφορετική περίπτωση, μετά την πήξη της πρώτης στο επιτρεπόμενο πάχος, εφαρμόζουμε και δεύτερη ή και τρίτη, αναλόγως του συνολικού πάχους που απαιτείται.
Στην περίπτωση που ο αρμός προκλήθηκε στη σύνδεση παλαιού με νέο επίχρισμα, αφού διευρύνουμε τη ρωγμή του σε βάθος και πλάτος και καθαρίσουμε επιμελώς, σφραγίζουμε με ελαστικό μη συρρικνούμενο στόκο. Μετά τη ξήρανσή του, τρίβουμε με σμυριδόχαρτο για φινίρισμα. Με παρόμοιο στόκο αλλά με προδιαγραφές για μεγάλο βάθος αρμού, προτείνουμε και την επιδιόρθωση αρμών που προκλήθηκαν από την επαφή του στηθαίου με διαφορετικό από τη δομή του δομικό υλικό.
3) Στις ρωγμές που προκλήθηκαν από την οξείδωση εγκιβωτισμένου σιδήρου, σκάβουμε μέχρι να τον αποκαλύψουμε πλήρως και μέχρι 1,5 εκατοστά πίσω από αυτόν. Απομακρύνουμε τη σκουριά με μηχανικό τρόπο και εφαρμόζουμε με βούρτσα ή φαρδύ πινέλο αντιοξειδωτικό και γεφυρωτικό-αυξητικό πρόσφυσης, τσιμεντοειδούς βάσεως υλικό, σε δύο στρώσεις. Κατόπιν επισκευάζουμε το σκαμμένο τμήμα με μη συρρικνούμενο επισκευαστικό υψηλής αλκαλικότητας τσιμεντοκονίαμα. Για τον τρόπο εφαρμογής του ισχύει ότι και στην προηγούμενη παράγραφο.
4) Στις ρωγμές από σεισμό που συνήθως αφορούν θραύση της δομής του στηθαίου, είτε καθαιρούμε το τμήμα που έχει αποκολληθεί, είτε εφαρμόζουμε τσιμεντενέσεις για την ανασυγκόλλησή του.
 |
Καθαίρεση των σαθρών επιχρισμάτων προκειμένου να απο-
κατασταθούν με νέα |
5) Στις ρωγμές που προκαλούνται από αποκόλληση του επιχρίσματος, καθαιρούμε το σαθρό επίχρισμα μέχρι να φτάσουμε στο υγιές υπόστρωμά τους. [Ο έλεγχος για αποκολλημένα επιχρίσματα και σε άλλα τμήματα του στηθαίου μπορεί να γίνει με ένα ξύλο ή μία μεταλλική ράβδο που σύρουμε ή κτυπούμε ελαφρά στην επιφάνεια του επιχρίσματος. Αν αυτό έχει αποκολληθεί, θα ακουσθεί ένας υπόκωφος χαρακτηριστικός ήχος]. Μετά την καθαίρεση είτε με υδροβολή υψηλής πίεσης είτε με συρματόβουρτσα, καθαρίζουμε επιμελώς την επιφάνεια. Η εργασία αυτή κρίνεται απαραίτητη για την απομάκρυνση αλάτων ή και σαπρόφυτων που μπορεί να έχουν αναπτυχθεί στην ενδιάμεση κοιλότητα που προκλήθηκε. Αφού καθαρίσουμε επιμελώς της επιφάνειες, αποκαθιστούμε το επίχρισμα. Η αποκατάστασή του πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις δέουσες τεχνικά ενέργειες (πεταχτό πολύ ισχυρό, λάσπωμα λιγότερο ισχυρό και μαρμαροκονίαμα).
6) Οι ρωγμές που προκαλούνται κατά την ξήρανση του επιχρίσματος, εμφανίζονται ως κρακελαρίσματα στην επιφάνειά του. Αυτά μπορεί να επιλυθούν με στοκάρισμα από ακρυλικό στόκο και μετά να βαφτούν αν είναι πολλά ή να διανοιχτούν και σφραγιστούν με ελαφρόστοκο ή στόκο μη συρρικνούμενο. Αν τα κρακελαρίσματα είναι πολύ εκτεταμένα και βαθιά μπορεί να εφαρμοσθεί επίχρισμα που χρησιμοποιείται στην εξωτερική θερμομόνωση, οπλισμένο με υαλόπλεγμα και οργανικό επίχρισμα ως φινίρισμα. Προηγουμένως οι επιφάνειες πρέπει να έχουν προετοιμασθεί καταλλήλως, με απομάκρυνση των σαθρών, και επάλειψη με ειδικό αστάρι πρόσφυσης.
 |
| Ρωγμή από σεισμό |
7) Η ρωγμή στη βάση του στηθαίου που προκαλείται από τη διαστολή της μόνωσης, απαιτεί το στήσιμο ικριώματος και την εργασία που αναφέραμε για την επιδιόρθωση ρωγμών από διαστολή. Το μόνο που χρειάζεται να προσέξουμε εδώ, είναι το ενδεχόμενο να έχουμε διαρροή από τη μόνωση. Αυτή εμφανίζει χαρακτηριστικά συμπτώματα από το αποτύπωμα της ροής των υδάτων στο επίχρισμα ή από ροή σε ενεστώτα χρόνο. Σε μια τέτοια περίπτωση προαπαιτείται η στεγανοποίηση του δώματος.
8) Οι ρωγμές που προκαλούνται σε στηθαία κατασκευασμένα από ελαφρότουβλα, απαιτούν την πλήρη κάλυψη του στηθαίου με θερμομονωτικά φύλλα από διογκωμένη πολυστερίνη και οπλισμένο οργανικό επίχρισμα εξωτερικής θερμομόνωσης. Η κάλυψη μόνο με το οπλισμένο οργανικό επίχρισμα (όπως περιγράφεται στην 6η περίπτωση, λίγο πιο πάνω) μπορεί να αστοχήσει κυρίως στις γωνίες των στηθαίων, όταν αυτά μάλιστα έχουν μεγάλο μήκος.
9) Οι ρωγμές σε σενάζ που αποτελούν και τη στέψη ενός στηθαίου, απαιτούν κοπή με τροχό του σενάζ κάθε 4-6 περίπου μέτρα και οπωσδήποτε στις γωνίες του στηθαίου. Η κοπή θα πρέπει να περιλαμβάνει και τον οπλισμό του σενάζ σε κάθε περίπτωση, διαφορετικά δε μπορεί να επιτευχθεί η πρόκληση αρμού διαστολής. Το πλάτος του αρμού θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 3 χιλιοστά και να σφραγίζεται με αρμοσφραγιστική μαστίχη πολυουρεθανικής βάσης. Γι’ αυτό το πλάτος αρμού δεν απαιτείται κορδόνι περιορισμού του βάθους του.
Οι υπόλοιπες ρωγμές που έχουν σχηματισθεί, διευρύνονται με μηχανικό τρόπο και σφραγίζονται με μη συρρικνούμενο στόκο.
Γιώργος Μαυρουλέας
Πρόεδρος της Ecobuilders AE – MONOSCIENCE
Τηλ. Επικοινωνίας: 210 6085528
(Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων ή τμήματος αυτών χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα)
